Soulié(-de-nosto-Damo)
Cypripedium calceolus
Orchidaceae
Autre noum : Sabato(-de-la-vierge).
Noms en français : Sabot-de-Vénus, Sabot-de-Vénus d'Europe.
Descripcioun :Lou soulié-de-nosto-Damo es uno planto raro au nostre, que trachis en mountagno souto li faiard. Fai de gròssi fueio que dounon d'èr à-n-aquéli de l'erbo-di-mousco. Flouris à la debuto de l'estiéu (1 à 2 flour), e s'aremarco proun emé sa grosso labreto en formo de sabato jauno.
Usanço :Es uno planto aparado de pas culi.
Port : Erbo
Taio : 30 à 50 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cypripedium
Famiho : Orchidaceae
Coulour de la flour :
Jauno Brunello
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 6 à 9 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado :
Vo
Mai à juliet
Liò : Faio
- Bos clar
Estànci : Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Cypripedium calceolus L., 1753
Genèpi
Artemisia glacialis
Asteraceae Compositae
Noms en français : Genépi des glaciers, Genépi des Alpes.
Descripcioun :Lou genèpi trachis en mato dins li roucas e esboudèu cauquié de mountagno, au lume. Li flour soun jauno d'or alor que li fueio, en generau trifido, an de tros primàri larjo de 0,5 à 1 mm. Pensa de coumpara emé lis àutri genèpi dis Aup.
Usanço :Se saup proun que lou genèpi sèr pèr adouba la liquour dóu meme noum. Èi peréu bon en tisano "pèr lou chaut e frèi" ; pamens la fau pas faire trop forto que "t'achapo lou bàti-couor" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 59). Ajudo à la digestioun, e bon contro lou tussi e li fèbre. Èi peréu vertuous contro li plago e macaduro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 2200 à 3000 m
Aparado :
Vo
Remarco : Meno aparado
Juliet à setèmbre
Liò : Roucas
- Paret
- Roucaio
- Esboudèu
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Artemisia glacialis L., 1753